Broodambassadeurs tegen ratten

Bewoners, woningcorporaties en gemeente slaan handen ineen tegen overlast ratten.

De stad is een voedselbank voor ratten, meeuwen en andere plaagdieren. Eten genoeg. We moeten minder voedsel verspillen, etensresten niet lukraak weggooien en zeker nooit dieren voeren. Dat en veel meer leer je op een brood- en rattenles.

,,Voor hoeveel jonge ratten kan één rattenkoppel in één jaar zorgen?’’ Aan het slot van de lesavond is er een korte overhoring. Organisator Cindy Slaghuis stelt de vragen. ,,Honderd’’, roept iemand. ,,Honderdvijftig’’, gaat een ander eroverheen. ,,Het zijn er inderdaad honderden”, zegt Cindy. ,,Een pas geboren rat kan al na twee maanden zelf zwanger raken van zeker acht ratjes. Reken maar uit. En ze blijven allemaal in de buurt hangen. Gelukkig worden ze hooguit twee jaar oud.’’

In het Vadercentrum in Laak volgen veertig mannen en enkele vouwen de brood- en rattenles. Het is een samenwerking van stichting Aarde-Werk en Milieueducatie van de gemeente. De deelnemers krijgen aan het einde een certificaat en ook de vraag ‘broodambassadeur’ te worden. Ze gaan dan naar huis met flyers, affiches en ander materiaal om familie, vrienden en buren te overtuigen.

,,Voedsel mag je niet verspillen, dat klopt. Maar in het park strooien is óók verspillen’’

Namaak ratten

De docenten zijn vier vrouwen die zelf een tijd geleden de les hebben gevolgd. Als broodambassadeur vertellen ze nu het verhaal door. Het is vrijwilligerswerk, maar ze zijn inmiddels deskundig genoeg om op bijna alle vragen een antwoord te weten. Mannen die minder goed Nederlands spreken, houden ze bij de les door grote foto’s en tekeningen te laten zien. Foto’s van ratten die kabels doorknagen, vuilniszakken openscheuren en ook een foto van rattenbeten op een kinderarm. Hoogtepunt is een spel aan een tafel met namaak broden, nepratten, -muizen en -kakkerlakken. Bij elk goed antwoord krijgt de speler een aantal babyratjes.

Lui, dik en ziek

,,Mensen denken goed te doen door brood aan dieren te voeren’’, legt Souria Ajenich uit. ,,Voedsel mag je niet verspillen, dat klopt. Het is iets heiligs. Een geschenk van God waar we dankbaar voor moeten zijn. Maar in het park strooien is óók verspillen. Dieren in het wild kunnen zelf eten vinden. Daar moeten mensen zich niet mee bemoeien. Beesten worden er lui, dik en ziek van. Water raakt vervuild. Allemaal fout.’’

Maar wat doe je dan wel met oud brood? Aisha Sharif: ,,We hebben een boekje met recepten voor gerechten met brood. Je kunt het ook naar een broodcontainer brengen, dan wordt er biogas van gemaakt. Maar het slimste is misschien wel: invriezen. Ik heb les gegeven aan vrouwen die niet wisten dat je eten lang goed kunt houden in het vriesvak van de koelkast. Ze deden alle restjes meteen in de afvalbak. Zonde en weggegooid geld.’’

Broodkapje

De lessen worden sinds 2017 gegeven, tot nu toe aan zestien groepen. Meer dan 250 deelnemers hebben zich aangemeld als broodambassadeur. Afspraak is dat zij minimaal tien mensen in hun omgeving vertellen hoe rattenoverlast te voorkomen is. Zo werden meer dan 2.500 Hagenaars bereikt in wijken waar de problemen het grootst zijn. Voor het onderwijs zijn er lespakketten en ook de theatervoorstelling Broodkapje.

Voederverbod

De gemeente kan voortaan een voederverbod instellen in buurten waar veel rattenoverlast is. Sinds kort geldt het in Moerwijk-Oost en Mariahoeve De Landen, als onderdeel van een rattenoffensief van bewoners, woningcorporaties en gemeente. Wie in de buitenruimte voedsel achterlaat, loopt het risico op 140 euro boete. Het offensief is een combinatie van: voorkomen dat mensen voedsel weggooien, het voederverbod handhaven en eetbaar zwerfvuil snel opruimen. Handhavers gaan bij de bewoners thuis langs en grote borden waarschuwen om geen dieren te voeren. Wie in de stad ratten ziet, kan dit telefonisch melden (14070) of via de website.

Door: Hans Oerlemans 
Beeld: Henriëtte Guest & Frank Jansen

Dit artikel verscheen eerder in Haagse Handen